Kategoria: Komunikaty Biura Prezydenta

120. rocznica urodzin gen. bryg. Józefa Kustronia (1892-1939)

W październiku w siedzibie Straży Granicznej w Nowym Sączu odbędzie się promocja najnowszej książki o generale Józefie Kustroniu. Publikacja zawiera nieopracowane w Nowym Sączu materiały Towarzystwa Kustronia, które udostępnił Tadeusz Giza, syn gen. Gizy, który razem z Kustroniem uczył się w gimnazjum. Dziś to jest budynek I LO przy ulicy Długosza w Nowym Sączu - zdradza Jan Michał Ruchała z Polskiego Towarzystwa Historycznego. – Po raz pierwszy od 73 lat Sądeczanie zobaczą oryginalne ordery generała. Na razie są one w Lesznie, ale wkrótce mają wrócić do Nowego Sącza. Taką decyzję podjęła wnuczka generała.

Józef Kustroń urodził się 16 października 1892 roku w Stryju. Jest to postać mocno związana z Nowym Sączem, tutaj spędził lata młodzieńcze. Generał życzył sobie, aby jego ciało spoczęło na cmentarzu w Nowym Sączu. Jest patronem Zespołu Szkół Elektrycznych w Nowym Sączu, jedna z ulic w dzielnicy Gorzków nosi jego imię. Dwa lata temu odbyła się wystawa pt. „Generał Józef Kustroń 1892–1939” w Muzeum Okręgowym w Nowym Sączu z udziałem autora doktora Zygmunta Kubraka, dyrektora Zespołu Szkół w Lubaczowie im. gen. Józefa Kustronia, a także wnuczki generała Ewy Kustroń der Ramos.

Młodość Kustroń spędził w Nowym Sączu, gdzie osiadła jego rodzina. Podczas nauki w szkole średniej należał aktywnie do polskich nielegalnych organizacji niepodległościowych, w tym związku młodzieży Zet. W 1910 podjął studia prawnicze i filozoficzne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W 1912 wstąpił do paramilitarnego polskiego Związku Strzeleckiego, równolegle studiując  na uniwersytecie, zgłębiał wiedzę w Akademii Handlowej. W latach 1981–1984 działało w Nowym Sączu Towarzystwo im. Generała Józefa Kustronia, którego inicjatorem, a później prezesem, był Jerzy Giza. Towarzystwo to kultywujące idee Polski niepodległej i planujące wybudowanie gen. Kustroniowi pomnika w Nowym Sączu, zostało rozwiązane przez komunistyczne władze miasta "za godzenie w żywotne interesy państwa". Majątek Towarzystwa został zagarnięty przez ZBoWiD w Nowym Sączu (w tym pieniądze zgromadzone na pomnik generała). Przez okres swej jawnej działalności, a potem konspiracyjnej, Towarzystwo ściśle współpracowało z Komitetem Opieki nad Kopcem Józefa Piłsudskiego w Krakowie, oddziałem Krakowskim Związku Legionistów Polskich, Warszawską Rodziną Legionistów i Peowiaków, a także "podziemną" Solidarnością. Posiadało odznakę organizacyjną, która nawiązywała symboliką do tradycji legionowej (II Brygada, 4 pułk piechoty Legionów Polskich). Do czołowych działaczy towarzystwa należeli: Bogdan Sekuła, Leszek Migrała, Janusz Kwiatkowski, Daniel Weimer, Stanisław Cabała i Tadeusz Giza. 16 września 1983 r. Towarzystwo zorganizowało w Nowym Sączu niezależne uroczystości ku czci gen. Kustronia, na które przybyli konsulowie generalni Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej Charles Smith i Republiki Francuskiej Andre Bonamy, a także gen. Mieczysław Boruta-Spiechowicz wraz z grupą legionistów. Uroczystością towarzyszyła wystawa w Domu Kultury im. gen. B. Pierackiego, która po trzech dniach ekspozycji została zamknięta przez władze polityczno-administracyjne miasta. Po rozwiązaniu Towarzystwa przez władze komunistyczne, prowadziło ono działalność konspiracyjną (1984–1989). Ufundowało tablicę ku czci gen. Józefa Kustronia oraz tablicę w hołdzie wszystkich dowódców 1 pułku strzelców podhalańskich, którą odsłonięto w listopadzie 1988 r. w kościele św. Kazimierza w Nowym Sączu w 70. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości.

Autor: -
Dodano: 2012-10-08 15:25:50